SSZ

Aangeraakt worden is
een lichamelijke en emotionele levensbehoefte.

Een aanraking brengt je in contact en verbinding
met jezelf en met de ander.
Een vriendelijk gebaar biedt troost
en een liefdevolle aanraking zegt vaak meer dan woorden.
Een aanraking die gericht is op
contact maken en verbinding voelen
bevestigd je in je bestaan.
In het ervaren van een aanraking ervaar je je eigen lichaam,
ervaar je jezelf.

 

SHANTALA SPECIALE ZORG IS EEN AANDACHTIGE, RESPECTVOLLE MANIER VAN AANRAKEN
EN GEEFT JE DAARMEE HET GEVOEL DAT JE ER BENT EN MAG ZIJN!
014

WAAROM?

KAN SHANTALA SPECIALE ZORG IETS BETEKENEN

Een ziekte kan je confronteren met grote veranderingen in het lichamelijk welzijn en functioneren. Soms moet je je aanpassen aan een nieuwe levensstijl. Je kunt het gevoel hebben dat je een gedeelte van de controle over je eigen leven verliest. Dit kan onzekerheid, onrust, spanning, angst en weerstand oproepen en verstoord het gevoel van veiligheid, stabiliteit en zelfvertrouwen. Het is daarom moeilijker om je geraakt, gehoord en gezien te voelen en tot rust en ontspanning te komen. SSZ activeert door aangename aanrakingen het neurologische systeem van rust en verbondenheid.

Voor kinderen en volwassenen met een (ernstig meervoudige) beperking is het moeilijker om de wereld te begrijpen. Er komen veel zintuigprikkels op hen af waar ze onvoldoende gebruik van kunnen maken en niet zo goed op kunnen reageren. Iemand kan hierdoor angstig, druk, agressief of passief reageren. Hij of zij kan schrikken van een gewone aanraking, boos reageren op een knuffel, van streek raken door een gewoon geluid of zichzelf juist terugtrekken en bijna helemaal niet meer reageren.

Als je te maken hebt met een zorgvraag door een ziekte of een beperking word je bovendien voortdurend aangeraakt. Dit gebeurt zowel tijdens de verzorging als ook tijdens allerlei onderzoeken en behandelingen die je moet ondergaan. Deze aanrakingen zijn functioneel, soms erg vervelend en pijnlijk en vooral gericht op dat deel van het lichaam waar de zorgvraag om draait. Je bent vaak niet in staat om invloed uit te oefenen op de manier waarop je aangeraakt wordt. Terwijl juist de behoefte aan een warme, respectvolle en aandachtige aanraking toeneemt naarmate je gezondheidstoestand minder goed is.

Door de aandachtig beleving van de aanrakingen ervaar je je eigen lichaam en ervaar je jezelf! Dit stimuleert de ontwikkeling van het lichaamsbewustzijn. Dat biedt een basisgevoel van veiligheid, geborgenheid en stabiliteit. Het brengt je in contact met jezelf, de ander en je omgeving. Het geeft zelfvertrouwen en brengt plezier, rust en ontspanning.

 

SHANTALA SPECIALE ZORG LEVERT DAARMEE EEN POSITIEVE BIJDRAGE AAN JE SOCIAAL, EMOTIONEEL EN FYSIEK WELZIJN
010

WAT?

IS SHANTALA SPECIALE ZORG

SSZ is een respectvolle benaderingswijze en een gestructureerde aanrakingsmethode voor iedereen met een zorgvraag door een ziekte of beperking. SSZ benadrukt het belang van een respectvolle benadering en een gestructureerde, aandachtige aanraking. SSZ wil daarmee een bijdrage leveren aan het welzijn van mensen met een zorgvraag.

Een respectvolle benadering is een belangrijk aspect van kwaliteit in de zorg. Zorgverleners kunnen door hun manier van benaderen invloed hebben op de kwaliteit van leven van de zorgvrager. In de methode SSZ zijn aandacht en respect voor de waardigheid van de ander de uitgangspunten voor het contact met anderen. SSZ geeft juist daarom aandacht aan de manier van aanraken. Een aanraking die gericht is op contact maken en verbinding voelen met degene die je aanraakt of verzorgt. Wie werkt vanuit deze uitgangspunten kan veiligheid en vertrouwen laten ontstaan.

SSZ is behalve een benaderingswijze ook een aanrakingsmethode. Door de manier van aanraken en de structuur van de behandeling biedt SSZ veiligheid en geborgenheid. Daardoor ontstaan vertrouwen, rust en ontspanning ontstaan. De behandelaar stimuleert de huid:

  • met volle aandacht;
  • in een vertraagd tempo;
  • in een herkenbaar patroon van ritme en herhaling;
  • in continu contact;
  • met lange bewegingen en
  • met druk van de volle hand.

De aandachtig manier van aanraken van de bovenste huidlaag stimuleert de aanmaak van de hormonen oxcytocine en serotonine. Ze hebben een regulerende werking op de stresshormonen adrenaline en cortisol en ze activeren het neurologische systeem van rust en verbondenheid. Daarmee levert SSZ een positieve bijdrage aan het gevoel van welbevinden en brengt het rust en ontspanning. Wetenschappelijk onderzoek ondersteunt dit inzicht.

 

AANDACHT VOOR CONTACT EN VERBINDING

SSZ geeft je door aangename aanrakingen en warmte, de mogelijkheid om jezelf positief te ervaren en versterkt daarmee het lichaamsbewustzijn. SSZ staat niet in het teken van de ziekte of de beperking, maar heeft aandacht voor de mens in zijn totaliteit. SSZ richt zich op contact maken en verbinding voelen met degene die je aanraakt of verzorgt. Een warme, respectvolle, aandachtige aanraking kan een positief effect hebben op pijn en sombere gevoelens. En de persoonlijke aandacht kan angst en eenzaamheid verlichten.

Aangeraakt worden op een zachte, liefdevolle wijze gaat dieper dan we misschien beseffen.

SSZ kan een gehele lichaamsbehandeling zijn of een deelbehandeling van handen, voeten, hoofd of rug. De cliënt bepaalt welke lichaamsdelen de behandelaar aanraakt en met welke druk. De behandeling kan zowel over de kleding heen als op de blote huid gegeven worden en is daardoor gemakkelijk toepasbaar voor alle leeftijden, zorgvragen en beperkingen. Bij een behandeling op de blote huid gebruikt de behandelaar een natuurlijke massageolie. SSZ is ook toegepast in de dagelijkse zorghandelingen zoals wassen, afdrogen, aan- en uitkleden waardoor deze rustiger, aangenamer en minder pijnlijk verlopen. Bent u mantelzorger of zorgverlener en wilt u dit zelf in de dagelijkse zorghandelingen toepassen? Dan kan ik u daarvoor tips en adviezen geven. Neem contact op voor meer informatie.

VOOR WIE?

KAN SHANTALA SPECIALE ZORG VAN BETEKENIS ZIJN

Waar Zorg Raakt zet Shantala Speciale Zorg in bij de individuele begeleiding van

  • kinderen en volwassenen met een lichamelijke, verstandelijke of ernstig meervoudige beperking
  • kinderen en volwassenen met niet aangeboren hersenletsel (NAH)
  • kinderen en volwassenen met een chronische ziekte
  • kinderen en volwassenen met de ziekte kanker
  • mensen met dementie
  • kinderen en volwassenen die palliatieve zorg nodig hebben

DOEL

VAN SHANTALA SPECIALE ZORG

Stimulering van de ontwikkeling van het lichaamsbewustzijn. Dit biedt een basisgevoel van veiligheid, geborgenheid en stabiliteit. Het brengt je in contact met jezelf, de ander en je omgeving, geeft zelfvertrouwen en brengt rust en ontspanning. Vanuit dit basisgevoel kan er ruimte ontstaan voor het opdoen van andere ervaringen.
Als respectvolle benaderingswijze geeft SSZ ondersteuning aan de kwaliteit van zorg.

POSITIEF EFFECT

VAN SHANTALA SPECIALE ZORG

  • Ondersteunen van de prikkelverwerking door het stimuleren van de tastzin. Hierdoor kan tactiele afweer verminderen.
  • Bevorderen van het algemeen welzijn door het bieden van veiligheid en geborgenheid. Hierdoor kan vertrouwen, rust en ontspanning ontstaan.
  • De lichamelijke en emotionele conditie.
  • Een positieve lichaamservaring, het weer leren ervaren dat aanraken prettig kan zijn en laten ervaren dat je ondanks je beperkingen geaccepteerd wordt zoals je bent.
  • Contact tussen mensen.
  • Verminderen van onrustig, gespannen gedrag en slaapproblemen door het ontladen van lichamelijke spanning.
  • Verminderen van pijn, somberheid, angst, spanning of agressie.

ACHTERGROND

VAN SHANTALA SPECIALE ZORG

Shantala Speciale Zorg is gebaseerd op de traditionele manier waarop moeders in India hun baby tijdens de dagelijkse verzorging masseren. De Franse arts Dr. F. Leboyer heeft deze babymassage in Europa geïntroduceerd. Hij kwam in contact met Shantala, een moeder uit de sloppenwijken van Calcutta en was geraakt door de manier waarop zij haar baby masseerde. Het was een ritueel vol waardigheid, rust, overgave en tederheid. Een natuurlijke interactie tussen moeder en kind, waarbij de wisselwerking tussen moeder en kind vooral uit huid en oogcontact bestaat en daarmee aansluit bij de behoefte van baby’s om zintuiglijke ervaringen op te doen. Dr. F. Leboyer heeft deze methode van het masseren van baby’s vernoemd naar deze moeder uit Calcutta als dank voor haar medewerking aan zijn boek Babymassage.

In Nederland is deze Shantala babymassage doorontwikkeld tot een aanrakingsmethode voor mensen met een zorgvraag of beperking; de Shantala Speciale Zorg. De opleiding wordt verzorgd door Stichting ORO te Deurne. De docenten en behandelaars Shantala Speciale Zorg staan geregistreerd in het kwaliteitsregister van Stichting ORO te Deurne.

 

WERKZAME MECHANISME

VAN SHANTALA SPECIALE ZORG

De huid is ons grootste zintuig. We hebben gemiddeld 1,6 vierkante meter huid die per vierkante centimeter een heel groot aantal tastzintuigen bevat. Deze tastzintuigen of sensortjes ontvangen diverse signalen van buitenaf zoals kou, warmte, pijn, druk en aanraking/tast. Je kunt er dus mee waarnemen/voelen of iets koud, warm, hard of zacht is, waar en hoe je aangeraakt wordt en of deze aanraking prettig is. Je kunt ook voelen of de grond stevig genoeg is om op te staan. Als de tastzintuigen in de huid gestimuleerd worden dan zenden ze een signaal naar de hersenen. Die sturen dat signaal weer door naar het emotionele brein dat dieper in de hersenen ligt. Bij een positief ervaren aanraking besluit het emotionele brein om diverse hormonale reacties in gang te zetten. Deze hormonen verminderen stress, versterken het immuunsysteem en dringen het stresshormoon adrenaline terug.

Het belangrijkste hormoon dat ons, bij een positief ervaren aanraking, zoveel goeds brengt is het zogenoemde “knuffelhormoon” oxcytocine. Het zorgt ervoor dat we een band aangaan met anderen. Het hormoon komt voor in het brein van moeders tijdens en na de bevalling. Het zorgt ervoor dat moeders hun baby heel graag veel willen vasthouden en verzorgen. Zoals warmte, aanraking, vastgehouden worden en lichamelijk contact van groot belang zijn voor de ontwikkeling van een baby, is stimulering van de huid door middel van aanraking van groot belang voor het welbevinden van ieder mens.

AANRAKEN IS EEN WEZENLIJKE MANIER VAN AANDACHT, LIEFDE, VEILIGHEID EN GEBORGENHEID GEVEN

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat door stimulering van de tastzintuigen de hormonen oxcytocine en serotonine aangemaakt worden. Deze hebben een regulerende werking op de stresshormonen adrenaline en cortisol. Hierdoor ontstaat meer rust en ontspanning. Dit heeft een positieve uitwerking op de ademhaling, de bloedsomloop en de werking van de stofwisseling.

Boeken die dit wetenschappelijk onderzoek ondersteunen: